نگاهی به غلو و نقدی بر غالیان

نویسنده

چکیده

«غلو» به عنوان جریانی انحرافی در دین و دینداری و نیز اهل غلو از دیرباز از پدیدهها و معضلات فرهنگ اسلامی نزد مسلمانان شناخته میشوند.
«غلو» در لغت به معنای تجاوز و زیادهروی از حد و اندازه است؛ «غالیان»: کسانیاند که به امیرمؤمنان - و امامان دیگر از نسل آن حضرت- نسبت خدایی دادند. جهل و محبّت زیاد از سوی شیعیان سادهدل و رسیدن به جاه و مال از سوی رهبران «غلات»، از مهمترین انگیزههای غلوکنندگان است.
با استناد به آیات و روایات و موضعگیری اهلبیت  و همچنین مخالفت متکلمان و علماء امامیه با «غالیان»، بطلان این عقیده اثبات میشود. زیارت جامعه کبیره، مملو از ذکر فضایل ائمه اطهار است، لکن هیچگونه تعبیر غلوآمیزی در آن نشدهاست.
در انتها به نقد نظریه علمای ابرار که منزلت ائمه  را در حد دانشمندان پرهیزکار پایین میآورند و مدعیاند، شیعه صفات فوق بشری را به ائمه  نسبت میدهد میپردازیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A look at exaggeration and a critique of the exaggerators

نویسنده [English]

  • Razyah Nateqi
چکیده [English]

Exaggeration is a deviation in religion and religiousness and the exaggerators has always been known as a dilemma in the Islamic culture.
Exaggeration means going beyond the due measures, and the exaggerators are those who believe Imam Ali and the other Imams are gods. The ignorance and inordinate love by some naive Shi'as and desire of some leaders of the exaggerators to reaching wealth and power are among the motives of the exaggerators.
By reference to the verses and the Hadiths and the positions taken by Ahl Al – Bait and also opposition of the Shi'a theologians and scholars to the exaggerators, the falseness of the belief can be proved. The great comprehensive Ziarat is full of the excellences of the Imams but no exaggeration is included in it.
At the end, the idea of those who have reduced the position of the Imams to the pious Ulama and claimed that Shi'as attribute ultra-human characteristics to their Imams is critiqued.

کلیدواژه‌ها [English]

  • exaggeration
  • exaggerators
  • Ahl Al-Bait
  • Shi'a

مراجع

منابع
* قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
** مفاتیح الجنان، عباس قمی.
الف: کتاب­ها
1-    احمد بن محمد، ابن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا.
2-    حسن بن یوسف، حلّی، أنوار الملکوت فی شرح الیاقوت، قم، منشورات الرضی، 1363.
3-    حسین، مدرسی طباطبایی، مکتب در فرایند تکامل نظری بر تطور مبانی فکری تشیع در سه قرن نخستین، هاشم ایزد پناه، تهران، کویر، 1387.
4-    حسین بن محمد، راغب اصفهانى، المفردات فی غریب القرآن، دمشق بیروت، دارالعلم الدار الشامیه، 1412 ق.
5-    عبد الله، سلوم سامرائی، الغلو و الفرق الغالیة فی الحضارة الاسلامیة، بغداد، دارالحریة للطباعة، 1392 ق.
6-    عبدالله، جوادی آملی، ادب فنای مقربان، اسراء، قم، 1389.
7-    علی بن ابیطالب، امام اول، نهج البلاغه، علی شیروانی، قم، نشرمعارف، 1390.
8-    محمد بن حسن، حر عاملی، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
9-    محمد بن علی بن حسین (صدوق)، الاعتقادات، محمدعلی، حسنی، تهران، اسلامیه، 1371 ش.
10-محمد بن محمد، مفید، تصحیح اعتقادات الامامیه، بیروت، دار المفید للطباعة و النشر و التوزیع، 1414 ق.
11-محمد، محمدی ری شهری، موسوعه امام علی بن ابیطالب، دارالحدیث، قم، 1421 ق.
12-محمدباقر، مجلسی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء.
13-محمدتقی، مجلسی، روضه المتقین، مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانپور، قم، بی تا.
14-میرزا حسین، نوری، نجم الثاقب، مسجد جمکران، قم، 1384 ق.
15-نعمت الله، صفری فروشانی، غالیان کاوشی در جریان­ها و برآیندها تا پایان سده سوم، مشهد، چاپ آستان قدس رضوی، 1378.
ب: مقالات
1-    محسن، کدیور، «قرائت فراموش شده؛ بازخوانی نظریه علمای ابرار، تلقی اولیه اسلام شیعی از اصل امامت»، مدرسه، ش 3، اردیبهشت 85.
2-   مرتضی، حاج حسینی؛ ثمینه، فولادگر؛ نقد و بررسی نظریه علمای ابرار از دیدگاه  قرآن و احادیث، فصلنامه قرآنی کوثر، 1390، ش 39.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 آذر 1395
  • تاریخ بازنگری: 23 آذر 1395
  • تاریخ پذیرش: 21 دی 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار