نقش توسل بر تغییر رفتارهای نابهنجار فردی و اجتماعی

جوانشیر, عباس; تاجیک, حبیب الله

نقش توسل بر تغییر رفتارهای نابهنجار فردی و اجتماعی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

¹ استادیار و مدیر گروه علوم تربیتی و روانشناسی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان

² دانش پژوه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه بین المللی المصطفی نمایندگی خراسان

چکیده

تغییر رفتار یکی از شاخههای کاربردی علم روان‌شناسی است. از طرفی تأثیر رفتارها و عقاید مذهبی بر تغییر رفتار انسان، یکی از مباحث مهمِ پژوهشهای روان‌شناسی – اسلامی است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر توسل به اهلبیت(ع) ، بر عوامل مؤثر در رفتارهـای نابهنجار فـردی و اجتمـاعی است. روش تحقیق در ایـن پژوهش توصیفی – تحلیلی است. به این صورت که به‌توصیف، تجزیه ‌و تحلیل عوامل شناختی، رفتاری و هیجانی رفتارهای نابهنجار پرداخته شده و تأثیر توسل بر آنها بیان شده است. یافتهها بیانگر آن است که توسل به اهلبیت(ع) به‌عنوان یک رفتار دینی، نه‌تنها پشتوانهای از شناختها و هیجانات دارد، بله بر آنها تأثیرگذار نیز است. توسل به اهلبیتg: میتواند بر عوامل شناختی، رفتاری و هیجانیِ رفتار نابهنجار مؤثر باشد. عوامل شناختی، شامل شناختهای مهم انسان (شناخت خدا، اهلبیت(ع) ، معاد و....) و عوامل هیجانی شامل، هیجانهای مهم او (هیجان نسبت به خدا، اهلبیت(ع) : و...) میشود. عوامل رفتاری، شامل رفتارهای زمینه‌سازی رفتار نابهنجار (دروغ، ظلم، کسب حرام) میشود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of resorting to changing abnormal individual and social behaviors

نویسندگان [English]

Abbas javanshir ¹
Habibullah Tajik ²

¹ Faculty of Al-Mustafa International University, representative of Khorasan

² Master's degree in Educational Psychology, Al-Mustafa International University, Khorasan Agency

چکیده [English]

Changing behavior is one of the applied branches of psychology. On the other hand, the effect of religious beliefs and behaviors on changing human behavior is one of the important topics of Islamic-psychological research. The purpose of the present study is to investigate the effect of appeal to Ahl al-Bayt (A.S.) on the effective factors in abnormal individual and social behaviors. The research method in this research is descriptive-analytical. In this way, the description and analysis of the cognitive, behavioral and emotional factors of abnormal behaviors have been discussed and the effect of recourse on them has been expressed. The findings indicate that resorting to Ahl al-Bayt (AS) as a religious behavior is not only supported by cognitions and emotions, but also influences them. Appeal to Ahl al-Bayt: It can be effective on the cognitive, behavioral and emotional factors of abnormal behavior. Cognitive factors include the important cognitions of a person (knowledge of God, Ahl al-Bayt (A.S.), resurrection, etc.) and emotional factors include his important emotions (excitement towards God, Ahl al-Bayt (A.S.) and...). Behavioral factors include behaviors that create abnormal behavior (lying, oppression, illegal acquisition).

کلیدواژه‌ها [English]

Appeal
abnormal behavior change
cognition
emotion
behavior

مراجع

قرآن کریم
آذربایجانی مسعود و دیگران، روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، تهران، سمت، 1387.
-----، فلسفه علم روان‌شناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1400.
ابن منظور، لسان العرب، بیروت دار احیاءالتراث العربی، 1408ق.
امین محمد، آفات زبان، قم، طیب، 1376.
پسندیده عباس، الگوی اسلامی شادکامی، قم، دارالحدیث، 1392.
----- ، چه کنم که شاد شوم، مشهد، به نشر، 1396.
پورآوند، طیبه، بحران هویت انسان از منظر قرآن کریم، قم، سلسله، 1391.
تمیمی آمدی عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، قم، دارالکتاب الاسلامی، 1410 ق.
تهرانی مجتبی، اخلاق الهی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1392.
جوادی آملی عبدالله، امام مهدی موجود موعود، قم، اسراء، 1388.
----- ، ادب فنای مقربان (شرح زیارت جامعه کبیره)، قم، اسراء، 1381.
جوهری فارابی اسماعیل ابن حماد، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت، دارالعلم للملایین، 1407ق.
دایر وین، وجود متعالی انسان، ترجمه محمدرضا آل یاسین، تهران، هامون، 1380.
سبحانی جعفر، فی ضلال التوحید، تهران، مشعر، 1379.
سیف علی ‌اکبر، تغییر رفتار و رفتار درمانی، تهران، دوران، 1393.
شجاعی محمد صادق، نظریه‌های انسان سالم با نگرش به منابع اسلامی، قم، مؤسسه امام خمینی، 1389.
-----، درآمدی بر روان‌شناسی تنظیم رفتار با رویکرد اسلامی، قم، دارالحدیث، 1388.
صدوق، محمد بن على‏، الخصال، ترجمه یعقوب جعفری‏، قم، نسیم کوثر، ۱۳۸۲.
-----، الامالی، تهران، کتابچی، 1376.
طهرانی، آقا مجتبی، آفات زبان (دروغ)، تهران، مؤسسه فرهنگی پژوهشی مصابیح الهدی، 1398.
فراهیدی خلیل احمد، العین، قم، اسوه، 1383.
فعالی محمد تقی، آرامش، تهران، دارالصادقین، 1396.
قمی شیخ عباس، منتهی الآمال، قم، دلیل، 1379.
-----، مفاتیح ‌الجنان، مشهد، به نشر، 1388.
مجلسی محمد باقر، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1403ق.
مصباح یزدی محمد تقی، معارف قرآن، قم، مؤسسه امام خمینی، 1391.
------ و دیگران، فلسفه تعلیم ‌و تربیت اسلامی، قم، مدرسه، 1390.
مغربی نعمان ابن محمد، شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار، قم، نشر اسلامی، 1409ق.
مکارم ناصر، معاد و جهان پس از مرگ، قم، سرور، 1376.
----- و دیگران، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1377.
میلتن برگر ریموند، شیوه‌هـای تغییر رفتـار، ترجمه علی فقیهی آشتیـانی و هـادی عظیمی آشتیانی، تهران، سمت، 1388.
میلر جری، پیوند معنویت به مشاوره و روان‌درمانی، ترجمه ابوالقاسم خوش کنش و دیگران، تهران، آوای نور، 1394.
نجاتی محمد عثمان، قرآن و روان‌شناسی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1367.
نوری میرزا حسین، مستدرک‌الوسائل و مستنبط المسائل، قم مؤسسه آل‌البیت، 1407.
ورام ابن ابی فارس، تنبیه الخواطر و نزهه النواظر، قم، مکتبه فقیه، 1410ق.
یوسفی مصری زهرا، بیماری‌های روحی (اضطراب، وسواس، افسردگی، هراس) و راه‌های درمان آن‌ها، قم، میراث ماندگار، 1394.